خمکاری ورق های فلزی چیست؟
خمکاری ورق‌های فلزی یکی از روش‌های فرم دهی انواع ورق‌های فلزی و غیر فلزی جهت ایجاد خم در قطعات مختلف می‌باشد. در واقع خم کاری، کج کردن ورق حول یک محور مستقیم به منظور ایجاد تغییر شکل دائمی در آن تعریف می‌شود. به بیان ساده تر یعنی وقتی که قطعه تحت فرآیند خمکاری قرار می‌گیرد، قسمت‌های داخلی ورق در منطقه خم تحت فشار و قسمت‌های بیرونی تحت کشش قرار می‌گیرند. وجود کشش و فشار در دو سطح ورق منجر به بوجود آمدن برگشت فنری در منطقه خم می‌شود.
| آنچه در این مقاله می خوانید : |
کاربرد و نحوه خمکاری ورق های فلزی در صنعت
خمکاری ورق های فلزی عملی مکانیکی است که در آن به ورق فشار وارد می‌شود و این فشار خمش و زاویه در ورق ایجاد می‌کند. خمکاری ورق های فلزی دارای روش های گوناگونی است که با توجه به مواردی چون جنس ورق، ضخامت آن، طرح مورد نظر برای خم کردن و میزان خمش، روش مورد نظر انتخاب می‌شود.
خمکاری ورق های فلزی یکی از عملیات‌های بسیار پرکاربرد در صنعت می‌باشد و برای کاربرد های گوناگونی چون ……
- ساخت باکس فلزی در صنعت الکترونیک
- خودرو سازی
- ساختمان سازی
- کشتی سازی
- کارخانجات
- کشاورزی
- دامداری
- و …
| 🔔 حتما بخوانید: ۲ روش برشکاری ورق کامپوزیت |
همچنین با توجه به جنس ورق فلزی مشخص می گردد که خمکاری ورق های فلزی به صورت گرم اجرا شود یا به صورت سرد و در دمای پایین انجام شود. اگر ورق فلزی مقدار کربنی بیش از ۱.۲ درصد داشته باشند، قابلیت خمکاری این ورق ها کاهش یافته و برای خم کردن، باید ابتدا آن ها را گرم نماییم.
معمولا ورق های غیر آهنی را به جز ورق روی و ورق آلومینیوم در حالت سرد خمکاری آن را انجام می دهند. در اکثر موارد در طی عملیات خمکاری ضخامت ورق تغییر محسوسی نمی کند. البته به دلیل کشش ایجاد شده هنگام خمکاری ممکن است در پاره ای از موارد ضخامت قسمتی از ورق فلزی تغییر نماید.
قابلیت خمکاری ورق های فلزی
قابلیت خمکاری ورق‌های فولادی متغیر بوده و به میزان کربن آن‌ها بستگی دارد. با افزایش میزان کربن، قابلیت خمکاری کاهش می‌یابد. ورق‌های فلزی که درصد کربن آن‌ها ۱٫۲ است قابلیت خمکاری در حالت سرد را دارند و چنانچه درصد کربن از مقدار ذکر شده بیشتر شود، خمکاری به روش گرم انجام می‌پذیرد. ورق‌های غیر آهنی معمولا به روش سرد خم می‌شوند ولی بعضی از آن‌ها به دلیل نداشتن قابلیت انعطاف لازم بایستی ابتدا گرم و سپس خم شوند. ورق‌های روی و آلیاژهای آلومینیوم در حالت گرم بهتر خم می‌شوند.
نکات مهم خمکاری ورق‌های فولادی!
در اکثر موارد در طی عملیات خمکاری ضخامت ورق تغییری نمی‌کند. البته به دلیل کشش ایجاد شده هنگام خمکاری، ممکن است در پاره‌ای از موارد ضخامت قسمتی از ورق فلزی تغییر کند.
| 🔔 حتما بخوانید: ورق اکریلیک چیست؟ |
در خمکاری ورق های فلزی، ممکن است در اثر بی دقتی، ورق چین خوردگی یا ترک خوردگی پیدا کند. بنابراین محاسبه دقیق مقدار فشار وارد شده توسط پانچ با در نظر گرفتن ضخامت ورق و شکل مورد نظر خمش، قبل از خمکاری، ضروری است و از بروز اشتباهات جلوگیری می‌کند.
دستگاه خمکاری ورق های فلزی
خمکاری ورق های فلزی به روش کنترل عددی با کامپیوتر یا همان سی ان سی، که یک فرآیند ساخت به حساب می آید انجام می شود که این فرآیند با دستگاه‌های پرس برک cnc صورت می گیرد. این دستگاه‌ها عملیات خمکاری را به ضخامت تنها چند میلیمتر تا قطعاتی به طول ۱۰ها متر بر روی ورق های فلزی انجام می‌دهند. دستگاه پرس برک سی ان سی به دو صورت می‌باشد که با اصطلاح داون فرمینگ و آپ فرمینگ شناخته می‌شوند. ورق فلزی حاصل از هر دوی این روش‌ها یکسان بوده و در هیچکدام از روش‌ها، از نظر طرح و نوع قطعه‌ای که کار می‌شود، محدودیت خاصی وجود ندارد.
فرآیند خمکاری ورق های فلزی
به طور کلی فرآیند خمکاری ورق های فلزی به نوع قطعه کار، ابعاد و ضخامت بستگی دارد. بعلاوه پارامترهایی همچون سایز خم، شعاع خم، زاویه خم، انحنای خم و مکان خم بر روی قطعه کار در خمکاری بستگی دارد. دستگاه‌ها و تجهیزات مختلفی برای برش و خمکاری ورق وجود دارد که از پر استفاده ترین ماشین خمکاری ورق های فلزی می‌توان به دستگاه CNC پرس برک اشاره کرد.
بنابراین فرآیند خمکاری در صنعت بنام عملیات شکل دهی پرس برک نیز معروف است. پرس برک‌ها در ابعاد و سایزهای متنوعی (بین ۲۰ تا ۲۰۰ تن) در بازار وجود دارند.
از مزایای خم کاری ورق های فلزی با CNC می توان گفت، افزایش دقت در محل خمکاری و کاهش خطاهای نصب و مونتاژ قطعات می باشد. همچنین در اکثر مواقع مشکل اساسی برگشت فنری را نیز می توان با خمکاری با دستگاه های پیشرفته برطرف نمود.
مزایای خمکاری ورق های فلزی CNC
- دقت بی نظیر با استفاده از تکنولوژی خم ۳ نقطه ای
- زاویه ی خم کامل و بدون نقص
- افزایش قابل توجه در دقت و سرعت بالا در تحویل سفارشات
- بهره گیری از نرم افزار Bysoft که ضمن جلوگیری از هزینه های آزمون و خطا، امکان خم های پیچیده را آسانتر می کند.
مشخصات دستگاه خمکاری ورق های فلزی CNC
- خمکاری به صورت سی ان سی به کمک کامپیوتر و با دقت بالا انجام می شود.
- قدرت پرس دستگاه خم برابر ۱۲۰ تن می باشد.
- دستگاه خم سی ان سی قادر است تا ۳ متر طول را خمکاری نماید.
- ضخامت ورق آهن قابل خمکاری با دستگاه تا حدود ۱۲ میلی متر می باشد.
- ضخامت ورق استیل قابل خمکاری با دستگاه حداکثر تا ۶ میلیمتر است.
جمع بندی مطالب
به دلیل خاصیت ارتجاعی در فلزات پس از خمکاری قطعات، مقداری برگشت اتفاق می‌افتد و زاویه خمش کمتر از زاویه خمکاری مورد نظر حاصل می‌شود. این خاصیت را برگشت فنری گویند که نه تنها درمورد ورق‌های فلزی بلکه در شمش‌ها ، میله‌ها و سیم‌ها با سطح مقطع‌های مختلف نیز پیش می‌آید.
